White Balance olarak bildiğimiz beyaz dengesi nedir, ne anlama gelir ve fotoğrafa etkisi nasıldır. Bu yazımızda beyaz dengesi konusuna genel bir giriş yapıyoruz.
Beyaz dengesi için ilk etapta söylememiz gereken çoğu DSLR kullanıcısının direkt olarak ayarlarında değiştirme ihtiyacı hissetmediği ya da bilse bile bu değişikliği genelde çekim sonrasındaki fotoğraf işleme aşamasına bıraktığı bir ayardır.
Elbette fotoğrafa etkisi olan birçok diğer unsur gibi beyaz dengesi (white balance) ayarlarının da fotoğraflarınız üzerinde ciddi olumlu etkilerini görebilirsiniz.
Bu yazıda daha çok “beyaz dengesi nedir” diye hiç düşünmemiş ve genelde otomatik (WB) ile fotoğraf çekimlerini gerçekleştirmiş kullanıcılar için beyaz ayarlarının ne olduğunu ve basitçe tanımını yapmaya çalışacağız.
Beyaz dengesini ayarlamamızın birincil sebebi, çektiğimiz fotoğraf için mümkün olduğunca doğru renkleri elde etmektir.
Fotoğraf makinelerinde bulunan beyaz dengesi özelliği, fotoğrafı çekerken bulunduğumuz ortamın sağladığı ışığa göre renkleri mümkün olduğunca doğru bir şekilde kaydetmek için vardır. Hani fotoğrafların her zaman vizörden gördüğümüz gibi olmasını isteriz ya, işte beyaz dengesi tam da bu aşamada fotoğrafın çekildiği ortamdaki renk sapmalarını bizim istediğimiz, yani gördüğümüz gibi düzeltmek için vardır.
Peki neden beyaz ifadesi kullanılır. Çünkü beyaz dengesi ayarını yaparken fotoğrafçının makineye verdiği ipucu beyaz renktir. Fotoğrafçı beyaz rengin fotoğrafta neresi olduğunu söyler ve makinenin ortam ışığına göre hata payını en aza düşürür. Özetle fotoğraf makineleri beyaz dengesi sayesinde edindikleri beyaz renk bilgisine göre diğer renklerin düzenlemelerini yaparlar.
Bizim tercih edeceğimiz white balance (beyaz dengesi) ayarlarını, istersek fotoğrafın çekim anında ya da arzu edersek bilgisayarda fotoğrafın işlenme aşamasında düzeltebiliriz.
Renk Sıcaklığı ve Kelvin Ayarları
Bildiğimiz üzere çektiğimiz fotoğrafların temel kaynağı ışıktır. Işığın rengi gün içinde güneşin yönüne göre değişir. Aynı zamanda her ışığın bir sıcaklığı yani rengi de vardır. Buna ışığın sıcak veya soğuk olması denir. Mavi tonlarında bir ışık fotoğrafa soğukluk katarken sarı tonlarındaki bir turuncu ise sıcaklık katar. Aşağıda bu renk geçişlerini ilgili Kelvin dereceleriyle görebilirsiniz.
Beyaz dengesi ve Kelvin Renk Tayfı Ters Mantıkta Çalışır
Renk sıcaklığı yani ışık, fotoğraf makinelerinde Kelvin (K) cinsinden ölçülür. Yani beyaz dengesi ayarı için seçtiğimiz değerler, 2800 ile 10000 arasında değişen Kelvin olmaktadır. Kelvin 10000′e yaklaştıkça kırmızıya, 2700’e yaklaştıkça da maviye döner. Beyaz ise tam bunun ortasında 5500 kelvindir.
Öntanımlı Beyaz Dengesi Çeşitleri
Fotoğraf makinelerinde bulunan ön tanımlı beyaz dengesi (WB) çeşitlerinden bazılarının tanımlarını aşağıda bulabilirsiniz.
- Otomatik (Auto) – Otomatik beyaz ayarı çoğu durumlarda doğru olan beyaz dengesini seçer ve tamamen makine tarafından atanır. Bu ayarı sadece hangi beyaz dengesi ayarını seçmek konusunda emin değilsek kullanırız.
- Ampül (Tungsten) – Günlük hayatımızda çok sık kullanılan akkor ampuller 3200 Kelvin’e ayarlanmış sıcaklık değerine sahiptirler. Bu tip ampul ile aydınlatılan ortamlarda çekilen fotoğraflarda genelde turuncu/sarı tonların hakim olduğunu görürsünüz. Ampül simgesine sahip “Tungsten” modu bu renk tonunu dengelemek için tercih edilebilecek bir beyaz ayarıdır.
- Floresan (Fluorescent) – Floresan lambaların aydınlattığı ortamları ifade eder ve 4000-5000 Kelvin’e ayarlanmış beyaz ayarı değeridir. Genelde soğuk mavi bir tona sahiptir ve eğer düzgün beyaz ayarı yapılmazsa bütün fotoğrafı etkileyebilir.
- Gün Işığı (Daylight) – 5000-5500 Kelvin’e ayarlanmış sıcaklık değerine sahiptir. Gün ışığının etkin olduğu açık havalarda yapılan çekimlerde tercih edilir.
- Bulutlu (Cloudy) – 6000 Kelvin’e ayarlanmış beyaz ayarı değeridir. Gün ışığı ve gölge arasında tonlara sahiptir. Bulutlu veya kapalı havalarda tercih edilir.
- Flaş (Flash) – Genelde flaş kullanıldığında bu cihazların ihtiyacı olan renk sıcaklığı olan 5000-5500 Kelvin’e göre ayarlama yapmak gerekir. Bunu da otomatik WB modu doğal olarak sağladığından çok sık kullanılmaz.
- Gölge (Shade) – Sıcak tonlara sahip gölge beyaz ayarı, 7000 Kelvin’e ayarlanmış değere sahiptir. Genelde bina veya ağaç gölgesi gibi ortamlar için kullanılır.
- Seçimli / Özel (Custom) – Özellikle çoklu aydınlatmalı ortamlarda ölçüm yaparak en doğru beyaz ayarını vermek için kullanılır. Doğru sonuçlar alınması için fotoğraf makinesine beyaz rengin hangisi olduğu belirtilir ve seçimli bir şekilde beyaz ayarı yapılır.
- Kelvin: Orta ve ileri seviye DSLR fotoğraf makinelerinde bulunur. Kelvin değerini sizin seçmenize yarar. Genelde profesyonel kullanıcıların başvurduğu bir beyaz ayarıdır.
Beyaz dengesi ayarlarını değiştirirken dikkat etmeniz gereken en önemli nokta bulunduğunuz iç ve dış mekanlardaki aydınlatma koşullarıdır. Işık kaynaklarındaki değişime göre sizin de beyaz dengesi ayarlarınızı güncellemeniz gerektiğini de hatırlatmış olalım.
Ek olarak mutlaka RAW (ham) fotoğraf çekim. RAW çekilen fotoğraflar ham veriyi, hiçbir görsel işleme tabi tutmadan hafızaya almayı sağlarlar. Bu şekilde kaydedilen veriler, fotoğrafçıya HAM (raw) imajı görüntü kalitesini kaybetmeden düzenleyebilme imkanı verir.
Yorum ekle