Alan derinliği, üzerinde odaklama yapılan objenin, kişinin ya da fotoğraflanan konunun önünde ve arkasında oluşan netlik sahasıdır. Alan derinliğini kontrol edebiliyorsak; fotoğraflamak istediğimiz konuyu, istediğimiz gibi ön plana çıkarabilir ve fotoğrafta arka planı flu yapabiliriz.
Alan derinliği kullanımı, fotoğraf karesini oluşturan diyafram, enstantane ve iso bilgileriyle ışığı doğru bir şekilde yakalamaktan ziyade; anlatılmak istenen konuyu daha iyi anlatmak için kullanılabilecek en öenmli argümanlardan birisidir.
Alan Derinliği Nedir? [DOF]
Alan Derinliği kelime anlamı olarak İngilizce Depth-of-field (DOF) karşılığında kullanılır ve “Net Alan Derinliği” olarak da ifade edilir. Fotoğrafçının kontrol edebildiği konulardan birisi alan derinliğidir. Kimi zaman bir portre çekiminde daha küçük bir alan ön plana çıkarılabilirken, geniş açı bir manzara çekiminde daha büyük bir alan öne çıkarılabilmektedir.
Peki alan derinliğini nasıl kontrol ederiz? Alan derinliğini kontrol etmek için üç farklı seçenek bulunmaktadır. Bunların başında diyafram açıklığı gelmektedir. Ayrıca odak uzaklığını ve fotoğraf makinesinin konuya olan uzaklığını kontrol ederek alan derinliği üzerinde kontrol sağlayabilirsiniz. Şimdi bunların detaylarına bakalım.
Alan Derinliğini Nasıl Kontrol Ederim?
Fotoğraf çekmeye yeni başladıysanız, muhtemelen en çok merak ettiğiniz konu arka planı nasıl flu yapabilirimdir. Özellikle portre fotoğraf çekimlerinde; modelin önde netlenmesi ve arka planın neredeyse tamamen öldürülmesi oldukça güzel bir görüntü vermektedir. Peki çektiğimiz fotoğraflarda arka planı nasıl öldürebiliriz ya da alan derinliğini nasıl kontrol edebiliriz?
Diyafram Açıklığı : Alan derinliğinin büyüklüğü diyafram açıklığı ile ters orantılıdır. Diyaframı ne kadar çok açarsanız alan derinliği o kadar çok etkilenecektir. Yani f/1.8 veya f/2.8 gibi düşük diyafram değerlerinde alan derinliği az olur. Diyaframı ne kadar kısarsak yani f/16 veya f/22 gibi diyafram değerleri kullanırsak alan derinliği o kadar büyür. Bazı durumlarda, yetersiz ışık şartlarından dolayı diyafram ile alan derinliğini kontrol etmek mümkün olmayabilir.
Sığ Alan Derinliği Nasıl Elde Edilir?
Daha açık diyafram kullanarak (düşük f değeri) fotoğrafladığınız konuyu arkaplandan ayırabilirsiniz.
Sığ Alan Derinliğine Bir Örnek – Eminönü – D7100 / 1/160 – f/4 – ISO100 – 70 mm
Fotoğrafçılıkta genelde sığ, seçici “alan derinliği“nin sonucu olarak ön plandaki nesneyi arka plandan ayırır ve basitçe “arka plan bluru” olarak adlandırılan Bokeh noktalarına ulaşabiliriz. Örnek bir bokeh fotoğrafını aşağıda görebilirsiniz.
Nişantaşı Işıkları – 1/125 / ƒ/1.8 / ISO1600 / 85 mm
Odak Uzaklığı: Kullandığınız lensin sunduğu odak uzaklığına göre de alan derinliği etkilenmektedir. Odak uzaklığı arttıkça alan derinliği azalır. Örneğin 16mm geniş açı bir lens ile çekilen bir manzara fotoğrafında (diyafram ve konuya olan uzaklık aynı) ön planda yer alan objelerden arkadakilere kadar daha net bir alan gözükürken, 85mm gibi bir lens ile yapılan çekimde alan derinliği daha az olacaktır.
Konuya Olan Uzaklık: Fotoğraf makinesinin konuya olan uzaklığı alan derinliğini etkileyen unsurlardan birisidir. Konuya yaklaştıkça alan derinliği azalır. Yani fotoğrafını çektiğimiz objeye ne kadar yakınlaşırsak o kadar sığ alan derinliği elde ederiz. Bu durumda odaklanan obje net olur ve diğer kısımlar bulanık (flu) olur. (bkz. güvercinler).
Gülhane – D90 – 1/1000 / ƒ/3.2 / ISO 200 / 40 mm
Kısaca özetlememiz gerekirse genel olarak alan derinliği diyafram açıklığına bağlıdır. Diyaframı kısmak alan derinliğini arttıracaktır. Böylelikle daha küçük f değeri sayesinde konuyu arkaplandan ayırabilir ve arka planı flu yapabilirsiniz.
Sığ alan derinliği için diyafram değeri büyük olsa bile konuya yakın durarak alan derinliğini azaltabilirsiniz. F/1.8 veya F/2.8 gibi hızlı diyaframa sahip bir lensiniz olmasa da arka planı bulanıklaştırabilirsiniz. Bunun için elinizde bulunan kit lensle objeye yakın durmanız yeterlidir. Elbette düşük f değerine sahip prime lensler özellikle portre çekimlerinde arka planı kolayca öldürebileceğiniz ve kit lensiniz ile kullanabileceğiniz lenslerdir.
Yorum ekle